[5 bước] Xử Lý Cáu Cặn Tháp Giải Nhiệt

Trong quá trình vận hành, tháp giải nhiệt không thể tránh khỏi nhiều vấn đề và cáu cặn tháp giải nhiệt là một trong những nhân tố gây hại đáng quan tâm. Vậy cáu cặn tháp giải nhiệt là gì - Cách xử lý hiệu quả ra sao? Hãy tham khảo bài viết sau để giải đáp các thắc mắc về cáu cặn tháp giải nhiệt.

I. Tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến cáu cặn tháp giải nhiệt

Cáu cặn tháp giải nhiệt có thể hiểu là một dạng cặn rắn hình thành từ các hạt kết tủa trong nước, bám trên bề mặt truyền nhiệt. Sự tạo thành cáu cặn do tác động của nhiều nguyên nhân như chất lượng nguồn nước hoặc nhiệt độ môi trường. 

Cáu cặn tháp giải nhiệt là gì - Cách xử lý hiệu quả?

Khi nguồn nước được đưa vào tháp không được xử lý, nhiều vi sinh vật, bụi bẩn và các chất kết tủa theo nước lưu thông trong hệ thống tháp giải nhiệt. Trong quá trình bay hơi làm mát cho nước, phần nước nóng bị bay hơi để lại một lượng chất rắn trong tháp giải nhiệt, đọng lại trên các linh kiện và bề mặt bên trong tháp. Tích tụ nhiều ngày, các vi sinh vật và vi khuẩn phát triển nhiều hơn, hình thành nên các cáu cặn tháp giải nhiệt, mềm và không có hình dạng cụ thể. Cáu cặn có thể có mặt tại bất kỳ vị trí nào trong hệ thống tháp giải nhiệt ( https://thuantienphat.com/thap-giai-nhiet/ ), trong đường ống, các linh kiện hoặc các bề mặt của tháp.

Về bản chất, đây là một quá trình tự nhiên khi nước chứa nhiều canxi (Ca²⁺), magie (Mg²⁺), bicarbonate và sulfate.

Khi nước nóng và bay hơi, các khoáng này kết tinh tạo thành mảng cứng màu trắng xám, bám chặt trên bề mặt vật liệu.

Ngoài ra, một số yếu tố góp phần làm tình trạng này trầm trọng hơn:

• Nguồn nước đầu vào quá cứng, độ TDS cao trên 500 ppm.

• Không có hệ thống lọc hoặc xử lý nước tuần hoàn.

• Vận hành liên tục mà không có lịch vệ sinh định kỳ.

• Tháp đặt trong môi trường có bụi hoặc dầu công nghiệp.

Trong các hệ thống làm mát công nghiệp, chỉ sau vài tháng không bảo trì, cặn bám có thể dày từ 1–3 mm — nghe nhỏ, nhưng nó đủ khiến hiệu suất làm mát giảm 30–40%.

II. Tác hại của cáu cặn đối với tháp giải nhiệt

Cặn bám không chỉ ảnh hưởng đến hiệu quả làm mát mà còn gây ra hàng loạt hậu quả nghiêm trọng:

1. Hiệu suất trao đổi nhiệt giảm mạnh:
   
   Lớp cặn cách nhiệt giữa nước và không khí khiến khả năng làm mát giảm đáng kể. Nước ra khỏi tháp vẫn còn nóng, làm giảm hiệu quả toàn hệ thống.

2. Tăng tiêu hao điện năng:
   
   Motor quạt và bơm phải làm việc nhiều hơn để bù cho lượng nhiệt không được tản ra. Thực tế cho thấy, mỗi mm cặn có thể làm tăng 10–15% điện năng tiêu thụ.

3. Làm nghẹt đầu phun và ống chia nước:
   
   Cặn canxi kết tinh trong ống khiến dòng nước bị lệch hoặc ngắt quãng, làm một số vùng tản nhiệt không được làm mát, gây mất cân bằng nhiệt.

4. Ăn mòn kim loại & hư linh kiện:
   
   Lớp cặn tạo điều kiện cho vi sinh vật phát triển, đặc biệt là vi khuẩn sulfate – nguyên nhân dẫn đến ăn mòn điện hóa trên khung Inox hoặc bulong sắt.

5. Tăng rủi ro hư motor và bạc đạn:
   
   Nhiệt độ tăng cao làm motor hoạt động quá tải, bạc đạn nhanh khô mỡ bôi trơn → phát tiếng ồn, rung mạnh, thậm chí cháy cuộn dây.

Cặn bám không chỉ là “vấn đề vệ sinh”, mà là dấu hiệu cảnh báo hệ thống đang mất cân bằng nghiêm trọng.

>> Đọc tiếp bài viết: Khối đệm tháp giải nhiệt - Chức năng và vai trò quan trọng

Cáu cặn tháp giải nhiệt có thể gây nhiều rủi ro

Cáu cặn tháp giải nhiệt dẫn đến nhiều tác hại cho tháp giải nhiệt nói riêng và hệ thống vận hành nói chung. Vì thế, cần thường xuyên kiểm tra, phát hiện và xử lý cáu cặn kịp thời, tránh các rủi ro và tác động xấu do cáu cặn tháp giải nhiệt gây nên, đảm bảo quy trình hoạt động ổn định.

Dấu Hiệu Nhận Biết Tháp Giải Nhiệt Đang Bị Đóng Cặn

Dấu hiệu cáu cặn trong tháp giải nhiệt

Phát hiện sớm giúp bạn xử lý dễ hơn nhiều so với để cặn tích tụ dày.

Dưới đây là các dấu hiệu đặc trưng:

• Nước trong bể chứa chuyển màu trắng đục hoặc vàng nhạt.

• Fill (tấm tản nhiệt) xuất hiện lớp trắng xám, khi chạm vào có cảm giác sạn hoặc nhám.

• Đầu phun nước phun yếu hoặc bị lệch, nước không trải đều.

• Tiếng ồn quạt tăng, motor nóng nhanh.

• Nhiệt độ nước ra cao hơn 4–6°C so với thông thường.

Trong thực tế, các kỹ thuật viên của Thuận Tiến Phát thường gặp trường hợp chỉ cần fill bám cặn dày 2 mm là nhiệt độ làm mát giảm tới 5°C – một con số rất lớn trong công nghiệp.

III. Cách xử lý cáu cặn tháp giải nhiệt

Có nhiều cách xử lý cáu cặn tháp giải nhiệt. Cách đơn giản nhất thường được người dùng tháp giải nhiệt lựa chọn là dùng hóa chất tẩy rửa hoặc sử dụng máy chuyên dụng xử lý cáu cặn.

Khi đã xác định tháp bị bám cặn, cần tiến hành xử lý ngay theo quy trình dưới đây:

Bước 1: Ngắt điện và xả toàn bộ nước cũ

Trước khi vệ sinh, phải ngắt toàn bộ nguồn điện của motor, bơm và quạt để đảm bảo an toàn tuyệt đối.

Mở van xả ở đáy bể để loại bỏ nước cũ chứa khoáng chất và bùn cặn.

Mẹo nhỏ: Nếu nước xả có mùi tanh, đục hoặc có mảng trắng, chứng tỏ trong hệ thống đã có vi khuẩn và muối kết tủa.

Có thể dùng hóa chất để xử lý cáu cặn

Bước 2: Làm sạch bể chứa và hệ thống đường ống

Dùng vòi xịt áp lực cao rửa sạch bể chứa, các góc chết, vị trí cặn bám dày.

Nếu lớp cặn dày và cứng, ngâm với dung dịch tẩy trung tính hoặc kiềm nhẹ (pH 7–8) khoảng 15–20 phút trước khi cọ.

Tránh sử dụng hóa chất gốc axit mạnh, vì có thể ăn mòn vật liệu composite FRP.

Bước 3: Vệ sinh tấm tản nhiệt (Fill)

Đây là bộ phận bám cặn nhiều nhất.

Tháo fill ra khỏi tháp, ngâm trong dung dịch Cooling Tower Cleaner hoặc acid hữu cơ pha loãng (như citric acid 5%).

Sau 20 phút, rửa bằng nước sạch, kiểm tra xem còn lớp trắng hay không.

Để khô trong bóng râm trước khi lắp lại.

> Lưu ý: Không dùng bàn chải sắt hoặc nước nóng >60°C, vì có thể làm méo hoặc giòn nhựa PVC.

 

Bước 4: Làm sạch đầu phun và ống chia nước

Dùng bàn chải mềm, kim nhỏ hoặc khí nén để thông lỗ đầu phun bị nghẹt.

Nếu cặn bám bên trong ống, có thể dùng que nhựa dài hoặc vòi xịt ngược dòng để đẩy ra.

Trong trường hợp đầu phun bị mòn, nên thay mới để đảm bảo lưu lượng nước đều.

Bước 5: Lắp lại và vận hành kiểm tra

Sau khi vệ sinh xong, lắp lại toàn bộ linh kiện.

Bơm nước sạch vào bể chứa, vận hành thử 15–20 phút để kiểm tra:

• Nước phun đều và không bị rò.

• Quạt hoạt động êm, không rung.

• Nhiệt độ nước ra giảm đúng chuẩn (3–5°C).

Nếu mọi thứ ổn định, có thể đưa tháp vào hoạt động bình thường.

Cách Ngăn Ngừa Tháp Giải Nhiệt Bị Đóng Cặn Trở Lại

Việc phòng ngừa luôn rẻ hơn khắc phục.

Để hạn chế tình trạng cặn tái phát, doanh nghiệp nên:

1. Kiểm tra chất lượng nước định kỳ:
   
   Đảm bảo độ pH nằm trong khoảng 6.5–7.5 và TDS dưới 400 ppm.
   
   Có thể dùng bút đo pH và TDS cầm tay để theo dõi hàng tuần.

2. Dùng hóa chất chống cáu cặn & diệt rong:
   
   Đây là loại hóa chất chuyên dụng, giúp ngăn canxi kết tủa mà không ảnh hưởng vật liệu fill.
   
   Nên pha đúng liều lượng theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

3. Lắp bộ lọc tuần hoàn hoặc lọc cặn đáy:
   
   Bộ lọc giúp loại bỏ hạt rắn trước khi chúng kết tinh.
   
   Đặc biệt hiệu quả với hệ thống chạy 24/7 hoặc sử dụng nước giếng khoan.

4. Vệ sinh định kỳ:
   
   Đối với xưởng hoạt động liên tục, nên vệ sinh 3–4 tháng/lần;
   
   khu vực ít bụi có thể giãn ra 6 tháng/lần.

> Mẹo: “Mỗi lần bảo dưỡng, chỉ cần ngâm fill và đầu phun trong dung dịch khử cặn nhẹ 10 phút là đủ để ngăn cặn hình thành trong 3 tháng tiếp theo.”

Kết Luận

Cáu cặn tháp giải nhiệt gây nhiều tác hại đến tháp giải nhiệt, làm giảm hiệu suất làm việc của tháp đáng kể, hơn nữa còn có khả năng gây nhiều rủi ro. Do đó, chủ doanh nghiệp cần thường xuyên kiểm tra và có biện pháp xử lý và thường xuyên bảo trì tháp giải nhiệt, tránh gây gián đoạn trong quá trình vận hành của hệ thống.

Nếu bạn muốn xử lý nhanh, triệt để và an toàn, Thuận Tiến Phát là lựa chọn hàng đầu. Với hơn 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực lắp đặt – vệ sinh – bảo trì tháp giải nhiệt công nghiệp, chúng tôi đã phục vụ hơn nhiều nhà máy và khu công nghiệp toàn quốc.

Hãy liên hệ với Thuận Tiến Phát qua hotline 0907.667.318, để được tư vấn các vấn đề về tháp giải nhiệt nhé.